W wielu krajach traktuje się jako priorytet moralne i finansowe zadośćuczynienie za krzywdy i represje popełnione przez reżim komunistycznych władz.
W Polsce Skarb Państwa wypłaca odszkodowania i rekompensaty dla osób represjonowanych w latach 1944 do 1989. Warunkiem przyznania takich odszkodowań jest uzyskanie unieważnienia wyroków wydanych za działalność na rzecz zachowania niepodległości Państwa Polskiego.
Kiedy należy ubiegać się o odszkodowanie dla osób represjonowanych?
Wielu osobom działania władz uniemożliwiły normalną pracę zarobkową w ich zawodzie, co wiązało się również z obniżeniem świadczeń emerytalnych. Obywatele byli również przesłuchiwani, aresztowani, internowani, przetrzymywani w więzieniach, deportowani, przesiedlani, wcielani siłą do wojska, odbierano im majątki na rzecz Skarbu Państwa, a represjom tego typu podlegało bardzo wiele osób. Obecnie po uzyskaniu wyroków unieważniających orzeczeń z okresu od 1 stycznia 1944 do 31 grudnia 1989 można ubiegać się o odszkodowanie dla osób represjonowanych, które wypłacane są ze Skarbu Państwa.
Możemy również ubiegać się o zwrot przejętego majątku, a jeśli nie jest to możliwe, o otrzymanie rekompensaty za poniesione straty i krzywdy. Zgodnie z nowelizacją ustawy lutowej można się ubiegać o odszkodowanie dla osób represjonowanych przed okres do 10 lat od momentu uprawomocnienia się uchylenia wyroku, który zapadł w czasie panowania władz komunistycznych. Koszty prowadzenia takiego postępowania oraz wynajęcia pełnomocnika w postaci kancelarii adwokackiej również ponosi wtedy Skarb Państwa. Kwota odszkodowania będzie zależna od wielkości kary i doznanych krzywd w wyniku udziału w ruchu opozycyjnym i walkach o niepodległość.
Abyśmy mogli uzyskać odszkodowanie dla osób represjonowanych należy skompletować całą dokumentację i złożyć wniosek do właściwego sądu okręgowego. Wniosek taki może złożyć osoba represjonowana, a po jej śmierci o odszkodowanie może ubiegać się najbliższa rodzina, czyli rodzice, rodzeństwo, dzieci lub współmałżonek.